Je zou wel meer zelfvertrouwen willen op je werk, je hebt last van stress of je wilt meer zicht krijgen in je talenten. Coaching kan een effectief middel zijn om jezelf te ontwikkelen in je (werk)omgeving.

Wat is coaching?

Coaching is een vorm van professionele begeleiding die je helpt om je persoonlijke doelen helder te krijgen en vervolgens te bereiken – of dat nu is in werk of op persoonlijk gebied. Het kan zich richten op een specifiek probleem: stress- en burnoutklachten staan bijvoorbeeld hoog op de lijst van kwesties waarmee mensen aankloppen bij een coach. Maar ook met vragen op het gebied van talentontwikkeling en persoonlijke groei en bij grote levenskeuzes kan een coach helpen.

Natuurlijk, je kunt ook een paar goede gesprekken hebben met een sympathieke leidinggevende of collega, of met een wijze vriend. Toch spelen in dat geval allerlei invloeden mee: er is sprake van een hiërarchische verhouding, de werkvloer is wel erg nabij, of de ander heeft allang bepaalde oordelen over je gevormd. Een coach daarentegen kan objectief en zonder oordeel naar jou en je situatie kijken.

Wel spiegelen, niet sturen 

Wie een coach in de arm neemt, moet vooral zelf aan de slag. ‘Een coach vraagt de ander hoe hij of zij het probleem zelf zou kunnen aanpakken; het is niet diegene die oplossingen moet verzinnen,’ zegt coach en psycholoog Anne de Jong, mede-eigenaar van coachopleiding-instituut NONONS. Verwacht dus niet dat een coach je gaat vertellen wat jij moet doen. Wel zal een coach je helpen beter zicht te krijgen te krijgen in je situatie en je gedrag. Zo ontdek je aspecten waar je misschien niet eerder bij had stilgestaan en leer je om zelf de regie te nemen. Tijdens het coachtraject werk je aan je doelstellingen, oefen je met nieuw gedrag en leer je reflecteren op je eigen rol.

Verschil met therapie

Coaching en therapie hebben allebei als doel om je te helpen bij gedragsverandering. Maar de uitgangspunten zijn verschillend. De insteek van coaching is is oplossingsgericht, activerend en gericht op de toekomst. Een psycholoog helpt bij psychische problemen en bij het verwerken van ingrijpende gebeurtenissen. Hier ligt vaak meer nadruk op inzicht in dieperliggende patronen vanuit het verleden. Een therapeutisch traject bij een psycholoog duurt doorgaans ook langer dan een coachingtraject. Beide zijn waardevol; welke aanpak het beste aansluit, hangt af van de situatie – en ook van je eigen voorkeur. Een goede coach zal overigens altijd doorverwijzen naar een psycholoog, als dat nodig is.

Positief effect

Wetenschappelijke overzichtsstudies laten zien dat coaching een positief effect heeft op onder meer je prestatievermogen en vaardigheden, welzijn, werkhouding en weerbaarheid. Er zijn veel verschillende vormen van coaching; elk coachingtraject is anders en veel coaches gebruiken een mix van methodieken. Daarom is het lastig om uitspraken te doen over de effectiviteit van coaching in het algemeen.

Maar het meest bepalend voor het slagen van een individueel coachingtraject zijn uiteindelijk niet de methoden die een coach gebruikt, ontdekte hoogleraar organisatieontwikkeling en coaching Erik de Haan van de Vrije Universiteit Amsterdam. Voor zijn onderzoek liet hij bijna tweeduizend coach-cliënt-paren van over de hele wereld vragenlijsten invullen. Of een coach nu vooral technieken gebruikt uit bijvoorbeeld de positieve psychologie, voice dialogue, of rationeel emotieve therapie, blijkt niet zoveel uit te maken.

Veel doorslaggevender zijn factoren die bij iedere coachingsrelatie een rol spelen, concludeert De Haan. ‘Uiteindelijk is “de klik” de allerbelangrijkste voorspeller van effectiviteit – de vraag of de cliënt een goed gevoel heeft bij de coach, en vertrouwen heeft in hem of haar.’